HUISVESTING

Vanaf 1 januari 2013 moeten gelten en zeugen vanaf vier weken na de inseminatie tot één week voor het werpen verplicht in groep worden gehuisvest (Europese Richtlijn 2008/120/EC; K.B. van 15 mei 2003). Dit geldt voor bedrijven met minimaal 10 zeugen. Enkele welzijnsaspecten worden op deze pagina toegelicht. De wettelijke vereisten aangaande groepshuisvesting, de keuzecriteria en -mogelijkheden van de verschillende systemen vind je hieronder terug.

Groepshuisvesting
Kraamhokken

In de publicatie 'De dekafdeling voor zeugen: het eros centrum van het zeugenbedrijf' (Suzy Van Gansbeke, Tom Van den Bogaert, Sarah De Smet en Kelly Relaes; 2013) vindt u de belangrijkste aandachtpunten voor de dekafdeling terug.

Is er wetgeving beschikbaar over minimale afmetingen (of oppervlakte) van een biggennest in de kraamstal?

Is er al onderzoek gedaan naar het effect van een variërende hokbezetting (0,75 m² vs. 0,85 m²) op de dierprestaties?

Aan VIC Sterksel opende men onlangs de deuren voor de opening van een nieuwe plateaustal voor biggen en vleesvarkens. Is deze opstelling in België ook toepasbaar? M.a.w. kan de bijkomende vloeroppervlakte (op het plateau) officieel erkend worden als leefoppervlak? En wat kan deze ontwikkeling mogelijk voor Vlaanderen betekenen?

We bekijken de mogelijkheid om vleesvarkens te huisvesten op stro in een ingestrooide ligboxenstal waar momenteel melkvee wordt gehouden. Is dit systeem toegelaten? Wat zijn de andere mogelijkheden voor het houden van vleesvarkens?

Wat zijn de technische en economische resultaten van vleesvarkens die in grote groepen gehuisvest worden? Wat zijn de voor- en nadelen van dergelijk systeem?

Propere slachtdieren afleveren is een must geworden. Zeugen bevuilen zich veel minder in een halfroosterstal dan bargen of beren. Volle vloergedeelte blijft droog en proper bij zeugen en is (sterk) bevuild bij bargen. Bestaat er daar wetenschappelijke onderzoek/literatuur over?

Voor de bouw van een nieuwe vleesvarkensstal hadden we graag informatie gekregen over belangrijke aandachtspunten waarmee we rekening dienen te houden. We zijn vooral op zoek naar informatie i.v.m. de inrichting, het opvolgen van voederverbruik, het werkgemak en de ventilatie. We zouden graag ook proeven kunnen uitvoeren op voederverbruik.

Zijn er reeds onderzoeksresultaten beschikbaar aangaande de gescheiden opfok van vleesvarkens t.o.v. de gemengde opfok. Wat zijn de technische en financiële voordelen van gescheiden opfok?

Zijn er naast de normen voor maximale spleetbreedtes van betonroosters ook normen voor de minimale balkbreedtes? En wordt daar ook een tolerantie van 3 mm op toegepast?

Graag had ik van jullie vernomen wat de normen zijn op gebied van spleetbreedte roosters. Hoe gaat men tijdens controles om met te brede roosterspleten in oudere stallen? Wat kan men hieromtrent nog verwachten in de toekomst? Gaan bv. oudere stallen ook moeten voldoen aan de recentste normen?

Graag had ik meer informatie gekregen over de lichtinlaat in varkensstallen. Naar mijn weten moet de netto lichtinlaat 3% zijn van de totale oppervlakte, die benut wordt door de varkens. Moet dit rechtstreekse lichtinlaat zijn? Mag het licht ook eerst door de vensters van de buitenmuur gaan om vervolgens door de ramen van de afdelingsmuur te gaan? Zijn dezelfde normen van toepassing in Nederland?

Kan u mij informatie bezorgen over het verschil in de duurzaamheid tussen roosters met niet-gebroken grind en roosters met kalksteen die gebruikt worden in varkensstallen?

Is het mogelijk om het theoretisch aantal zeugen, biggen etc. per 1000 vleesvarkens in een gesloten varkensbedrijf op te geven?

Mogen in een quarantainestal de dieren (gelten) individueel worden gehuisvest? Mag daarnaast in de quarantainestal een emissiearm stalsysteem voor jonge zeugen worden gebruikt?

Zijn er welzijnsnormen (o.a. totale vloeroppervlakte, balkbreedte en aandeel dichte vloer) voor zeugen in de dekafdeling, m.a.w. vanaf het moment van spenen tot 4 weken na de inseminatie?

Anita Hoofs (VIC Sterksel; 2014) bespreekt de bevindingen/conclusies van enkele innovaties in het kraamhok, de biggenbatterij en gedurende de vleesvarkensfase.

Kraamhokken

Wat wordt er aan varkenshouders geadviseerd qua afmetingen bij de bouw van nieuwe kraamhokken? Is er hierover reeds een wettelijk kader?

Zijn er bepaalde eisen waaraan de roosters in kraamstallen moeten voldoen?

Ik heb een vraagje over een mestpan voor kraamhokken. Voor de bouw van onze nieuwe kraamstal hadden we graag nagegaan wat de kostprijs is om een mestpan te laten plooien in inox. Hebben jullie een plan, overzicht van hoe een mestpan eruit ziet? Afmetingen, diepte, ...

Het gebruik van kraamopfokhokken heeft dus als doel de speendip te verlagen (en daardoor welzijn, gezondheid en groei te bevorderen) en te sparen op arbeid (reinigen en verplaatsen). Maar ook enkele knelpunten en moeilijkheden komen in beeld. In dit artikel wordt de overweging gemaakt.
De presentatie‘Kraamhokken lay-out en klimaat’(Suzy Van Gansbeke; 2016) focust op de vereisten voor de klassieke kraamhokken. Naast aanbevelingen voor de kraamkooien, vloer, hokafscheiding, voedertrog, biggennest en afleidingsmateriaal, komt ook het klimaataspect aan bod. Tot slot worden enkele alternatieve kraamhoksystemen toegelicht.

Groepshuisvesting

In de presentatie ‘Naleving van de verplichte groepshuisvesting: stand van zaken’ (Suzy Van Gansbeke; 2013) wordt een overzicht gegeven waarop moet worden gelet bij controles op de naleving van groepshuisvesting.
Lees het verslag.
De publicaties 'Snel omschakelen naar groepshuisvesting voor zeugen', 'Omschakelen naar groepshuisvesting in bestaande stallen: hoe voldoen aan het verplichte aandeel dichte vloer' en 'Groepshuisvesting voor zeugen: Laatste fase omschakelen' (Suzy Van Gansbeke, Tom Van den Bogaert, Sarah De Smet en Kelly Relaes; 2013) verduidelijken een aantal gestelde vragen, zoals hoe voldoen aan de oppervlaktenormen, spleetbreedte en consequenties bij niet-conformiteiten.
Voederligboxen met uitloop zijn het meest gebruikte groepshuisvestingssysteem. Een advies voor een uitloop van tenminste 2,5 m (beter 2,8 tot 3 m) tussen een dubbele rij voederligboxen, wordt toegelicht in de publicatie 'Uitloop tussen voederligboxen' (Suzy Van Gansbeke, Tom Van den Bogaert, Sarah De Smet en Kelly Relaes; 2012).
In de presentatie enkele actuele onderwerpen (Suzy Van Gansbeke; 2012) vindt u enkele antwoorden op vragen omtrent groepshuisvesting terug. In de eerste plaats worden renovatiemogelijkheden toegelicht. Daarna wordt de controle op de randvoorwaarden aangehaald en tot slot komt een recent erkende ammoniak emissiearm systeem voor vleesvarkens aan bod.
De brochure 'Groepshuisvesting van zeugen' (Departement Landbouw en Visserij; 2011) geeft informatie over de wettelijke vereisten, de verschillende groepshuisvestingssystemen en de criteria voor het bepalen van het type groepshuisvestingssysteem op uw bedrijf. Daarnaast komen enkele knelpunten van groepshuisvesting aan bod.
In de brochure 'Groepshuisvesting zeugen: 2013 nadert' (Departement Landbouw en Visserij) wordt weergegeven welke factoren een rol kunnen spelen bij de kostenberekening bij verbouwing. Daarnaast wordt een voorbeeld gegeven van de renovatiemogelijkheden in een zeugenstal.
De presentatie 'Groepshuisvesting van zeugen' (Anita Hoofs; 2010) behandelt Nederlands onderzoek aangaande groepshuisvesting. De presentatie kwam er naar aanleiding van de studienamiddag ‘Groepshuisvesting van zeugen: ervaringen en succesfactoren van de eerste generatie gebruikers sinds de welzijnswetgeving’.
In de presentatie 'Groepshuisvesting: omschakeling 2003-2009' (Frank Tuyttens; 2010) worden de resultaten toegelicht die werden bekomen na bevragingen van zeugenhouders (2003-2009) omtrent hun omschakeling naar groepshuisvesting.
Op de website Diereninformatie kan de zeugenhouder een leidraad vinden om een geschikt groepshuisvestingssysteem te kiezen.

Het demoproject ‘Emissiearm en dierwelzijnsvriendelijk (ver)bouwen van zeugenstallen’(2001-2003) wou zeugenhouders een leidraad bieden bij de zoektocht naar een geschikt groepshuisvestingssysteem. Er werd een stappenplan uitgewerkt dat de zeugenhouder, afhankelijk van de bedrijfssituatie, kon begeleiden bij het zoeken naar een geschikt groepshuisvestingssysteem. Informatie over de meest voorkomende groepshuisvestingssystemen: per systeem worden de groepsgrootte, de manier van voederen, de opstelling in de stal en de voornaamste voor- en nadelen toegelicht. Daarnaast worden ook de bevindingen na praktijkbezoeken en een reeks foto's van elk groepshuisvestingssysteem weergegeven.

Ik heb een vraag i.v.m. de wettelijke vereisten van de uitloop bij een enkele rij en de tussenruimte bij een dubbele rij voederligboxen. Voorbeeld: 6 zeugen in een enkele rij voederligboxen van 2,4 m en een uitloop van 1,5 m. De breedte van het hok bedraagt 3,65 m.

Ik wil een drachtige zeugenstal bouwen met voederligboxen en een stro-uitloop. Hoe breed moet de uitloop zijn om te voldoen aan de milieu- en welzijnseisen?

Wij hebben onze zeugenafdeling veranderd naar groepshuisvesting voor zeugen. We hebben hokjes gemaakt voor 7 zeugen, dat gaat goed. Om eventueel zeugen af te zonderen en omdat het zo uit kwam, zijn er 3 hokken gemaakt van 3,60 x 2,30 m om 3 x 2 zeugen af te zonderen. Nu heb ik vernomen dat de minimum lengte 2,40 m moet zijn. Is dit waar? De zeugen hebben hier toch ruim de wettelijke oppervlakte. Wat zou de controle hierover zeggen?

Bij het ombouwen van bestaande stallen naar groepshuisvesting vormt het aandeel dichte vloer soms een probleem. De meeste roosters zitten namelijk rond 17% doorlaat. Kan dit opgelost worden door een kunststofstrip? Zijn er naast de kunststofstrip nog andere alternatieven om hetzelfde resultaat te bereiken? Ik heb twee scenario’s uitgewerkt. Bij beide scenario’s wordt verondersteld dat de huidige rooster > 15% doorlaat heeft. Daarnaast heb ik nog een andere vraag. Stel dat er 20 boxen in de zeugenstal staan, maar er is maar plaats voor 16 zeugen aan 2,25 m²/zeug. Moeten deze 4 boxen dan effectief verwijderd worden of volstaat het om die 20 boxen te laten staan met 16 zeugen erin? Volstaat het om de huidige boxen gewoon open te zetten of moet het achterste van de box effectief verwijderd worden?

Ik heb een vraag i.v.m. de breedte van de tussenruimte bij voederligboxen met uitloop. Moet de tussenruimte minimum 2,5 m breed zijn? Indien mijn tussenruimte niet voldoet aan een breedte van 2,5 m kan ik dan een boete krijgen?

Zijn er richtlijnen of is er wetgeving beschikbaar voor de lengte van de zijden van boxen voor drachtige zeugen?

Ik zou graag advies krijgen over de verbouwing van een bestaande zeugenstal met ligboxen naar groepshuisvesting met voederstations. U vindt hier terug waarmee u rekening moet houden bij het ombouwen naar groepshuisvesting met voederstations .

Zijn er normen voor de vorm/afmetingen van voederbakken voor drachtige zeugen, zodat ze gemakkelijk alle voeder kunnen opnemen, niet te veel morsen en zowel bij liggen als staan niet gehinderd worden.

Ik heb verschillende vragen i.v.m. de groepshuisvesting van zeugen, die vanaf 1 januari 2013 verplicht is:

Ik zou graag weten welke gevolgen er kunnen zijn voor zeugenhouders die de voorwaarden van groepshuisvesting nog niet naleven op 1 januari 2013:

Graag had ik inlichtingen bekomen rond de groepshuisvesting van zeugen die vanaf 1 januari 2013 verplicht is. Kan u mij de spleetbreedtes van de zeugenroosters laten weten, alsook de vereiste vloeroppervlakte voor zeugen en gelten. Hoeveel oppervlakte moet hiervan bestaan uit dichte vloer? Is daarnaast iets veranderd in de vereiste vloeroppervlakte voor biggen? Welke sancties kunnen we krijgen indien we met iets niet in orde zijn?

Ik heb verschillende vragen i.v.m. de groepshuisvesting van zeugen. Daarnaast heb ik ook nog een vraag rond omgevingsverrijkend materiaal.