BIOLOGISCHE VARKENSHOUDERIJ

Het rapport 'Omgaan met het verbod op onverdoofde chirurgische castratie in de biologische varkenshouderij'(pdf) (ILVO, 2019) biedt antwoord op volgende drie vragen: 1) Wat is de stand van zaken omtrent alternatieven voor onverdoofde chirurgische castratie in Europa; 2) Wat zijn de mogelijke managementmaatregelen ter reductie van berengeur bij het afmesten van intacte beren en 3) Wat is de marktacceptatie van intacte beren in België

Starten - omschakelen

• Op de website van het beleidsdomein Landbouw en Visserij vindt u o.a. informatie over subsidies, erkende controleorganen, biobedrijfsnetwerken en de reglementering van biologische landbouw.

• De brochure 'Bio en de wet - Dierlijke productie' (BioForum Vlaanderen vzw; vanaf januari 2022) geeft informatie over de wettelijke aspecten van de omschakeling naar biologische landbouw, scheiding tussen biologische en gangbare landbouw, herkomst en aankoop van dieren, voeding, toevoegingsmiddelen, grondgebondenheid, mestbeheer, huisvesting, diergezondheid, en voortplanting en ingrepen bij dieren. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan transport, etikettering, controle en certificering. 

• De brochure 'Omschakeling naar biologische varkenshouderij’ (Pdf) (Departement Landbouw en Visserij, december 2016) geeft de richtlijnen voor de gefaseerde omschakeling naar de biologische varkenshouderij weer.

• De brochure 'Starten met biolandbouw: startersbrochure voor nieuwe landbouwers'(BioForum vzw; maart 2013) is een handleiding (10 stappenplan) voor wie wil starten met biologische landbouw.

• De brochure 'Omschakelen naar de biologische landbouw' (BioForum vzw; oktober 2011) verduidelijkt de basisprincipes van de biologische varkenshouderij. Daarnaast is er aandacht voor een economisch luik met steunmaatregelen die kunnen worden verleend door de overheid.

• De presentatie ‘Nieuwbouw of verbouwen van een biologische varkensstal (pdf)’ (Ignace Deroo; 2014) legt de focus op de huisvestingsregels voor biologische varkens. In de praktijk hebben biologische varkenshouders verschillende keuzemogelijkheden: weides met individuele hokken (piglo’s), het verbouwen van een bestaande stal, het bouwen van een nieuwbouw of een serrestal. Piglo’s zijn het goedkoopste en het bouwen van een nieuwe stal is het duurste alternatief. Voordelen bij het ombouwen van een bestaande stal zijn de lagere kostprijs, de mogelijkheid om het werk in verschillende fases uit te voeren en de eigen arbeid te benutten. Nadelen zijn dat de stal vaak minder goed is in te richten bij slechte afmetingen, de lichtinval soms te laag is en het verbouwen veel werk met zich meebrengt. Bij het beslissen of een verbouwing mogelijk is moet o.a. worden nagegaan of er voldoende ruimte is rond de oude stal voor het buitenbeloop en of de fundamenten van de roostervloer de volle vloer (ingestrooid gedeelte) kunnen dragen. Om een idee te krijgen van de kostprijs van een nieuwbouw liet Bio zoekt Boer twee stalconcepten voor een nieuwe stal (gesloten biovarkensbedrijf met 50 zeugen) uitwerken. De investering kwam neer op ongeveer 1 miljoen euro, waarvoor 38% VLIF-subsidie kan worden verkregen. De kostprijs ligt dus erg hoog. Bijkomend knelpunt is dat banken niet vertrouwd zijn met het rendement van een biologisch varkensbedrijf waardoor dossiers niet of moeilijk worden goedgekeurd.

• Bio zoekt Boer zorgt voor een persoonlijke begeleiding onder andere d.m.v. een stappenplan bij de omschakeling naar de biologische landbouw. Daarnaast vindt u informatie over gangbare bedrijven die willen overschakelen naar een biologisch varkensbedrijf.

• Op www.bioforumvlaanderen.be vindt u informatie terug over het project 'Bio zoekt Keten'. Bio zoekt Keten heeft als doel de ketenontwikkeling (afzet van uw producten) binnen de biosector te optimaliseren.

Algemeen

• Bio-alternatieven voor onverdoofde chirurgische castratie. Biologische varkenshouders blijken interesse te hebben om over te schakelen op de productie van intacte beren. Wat is de stand van zaken? Welke zijn de mogelijke managementstrategieën om berengeur te reduceren? Hoe is de marktacceptatie van intacte beren in België? Alle info werd hier gebundeld (2020).

• BioBIG, samen naar een optimale speenvoedersamenstelling voor biologische biggen: Waarom eten biologische biggen - ondanks hun hogere speenleeftijd - minder goed rond het spenen? En hoe kunnen we biologisch speenvoeder formuleren en produceren dat beter door de biggen wordt opgenomen rekening houdend met de nutriëntenbehoeften van de biologische biggen en binnen een bepaalde prijsvork. Vragen waarover ILVO, Varkensloket, biologische varkenshouders, Universiteit Gent, CCBT, Bioforum en Molens Dedobbeleer zich buigen binnen de operationele groep BioBIG. Doel van de operationele groep is de samenstelling en de opname van speenvoeder te verbeteren zodat de varkenshouders hun biggen efficiënter (o.a. toename van de gezondheidsstatus, technische prestaties, lagere voederkost) kunnen spenen.

• Rapport 'De biologische landbouw in Vlaanderen - stand van zaken 2018'

• Het handboek voor biologische varkenshouders, over het verbeteren van de gezondheid en het welzijn van varkens, geeft een samenvatting van de expertise van boeren, adviseurs, wetenschappers en technische literatuur.

• De publicatie ‘De biologische landbouw in Vlaanderen: onderzoek 2017-2018’ geeft een overzicht wat in 2017 en 2018 op vlak van onderzoek en kennisontwikkeling voor de biologische landbouw en voeding in Vlaanderen reilde en zeilde. De focus ligt op projecten en onderzoek uitgevoerd onder biologische omstandigheden en/of met als doelgroep de biologische sector.

• Brochure 'Biologische Landbouw en Voeding Vlaanderen - onderzoeksstrategie 2018 - 2022'.

• Het rapport 'De biologische landbouw in Vlaanderen, stand van zaken 2016' geeft een overzicht van de belangrijkste kengetallen in de Vlaamse biologische sector, zowel de plantaardige als de dierlijke productie. In 2016 waren er 18 bio-varkensbedrijven, wat neerkomt op twee bedrijven meer dan in 2015. Het aantal geproduceerde varkens is eveneens gestegen van 3452 varkens in 2015 naar 4578 in 2016. Er wordt een vergelijking gemaakt met de voorgaande jaren en met de Europese markt. De algemene tendens is dat bio blijft groeien in de EU.

• Het rapport 'De biologische landbouw in Vlaanderen, stand van zaken 2015' toont een overzicht van de belangrijkste kengetallen in de Vlaamse biologische sector, zowel de plantaardige als de dierlijke productie. In 2015 waren er 16 bio-varkensbedrijven, wat een status quo is vergeleken met 2014. Het aantal geproduceerde varkens is evenwel gestegen met 87%. Verder wordt er een vergelijking gemaakt met de voorgaande jaren en met de Europese markt.

• Kan je in de biologische varkenshouderij antibioticavrij werken? Wordt dit binnenkort verplicht? Zijn er alternatieven om bepaalde problemen zoals mastitis of speendiarree op te lossen?

• Kunnen ruwvoeders, zoals voederbieten, suikerbieten, maïskuil en grasklaverkuil worden gebruikt in het rantsoen van biologische varkens?

• Ik ben een Nederlandse biologische varkenshouder die wil uitbreiden. Is de Belgische wetgeving omtrent biologische varkenshouderij (en buitenbeloop) dezelfde als in Nederland?

• Ik ben momenteel ingeschreven als een open vleesvarkensbedrijf met 4 varkensplaatsen met biologisch karakter. Wat moet ik doen als ik 40 varkens (vleesvarkens en/of zeugen) wil houden? Aan welke voorwaarden moet ik als biologische varkenshouder eigenlijk voldoen?

• Hebben jullie gegevens van hoeveel biologische varkens bedrijven er in België zijn en waar deze bedrijven gevestigd zijn?

• In welke mate verschillen de prestaties (o.a. voederconversie en slachtgewicht) van biologische en gangbare varkens?

• Ik heb enkele vragen met betrekking tot de biologische varkenshouderij in België: aantal bedrijven, locatie, slachtleeftijd en buitenbeloop.

• Een landbouwer zou een biologische vleesvarkensstal willen bouwen die wordt voorzien in buiten- en binnenbeloop. In het binnen gedeelte wordt er een ligbed op stro voorzien en een gedeelte roostervloer. Moet de stal emissiearm worden uitgevoerd?