Wat zijn cruciale parameters bij de keuze en evaluatie van maatregelen? Lees onze aanpak in het onderzoek naar praktisch haalbare integrale oplossingen voor varkens- en pluimveehouders.

Het project RAMBO^* wil veehouders helpen met het verlagen van de stikstof- en methaanuitstoot op hun varkens- en/of pluimveebedrijf. We deden een oproep naar haalbare en effectieve maatregelen of technieken voor emissiereductie in de stal. Maar liefst 52 ideeën werden ingezonden. Ze werden allemaal grondig geëvalueerd én afgetoetst met veehouders en andere stakeholders. Zo komen we tot een selectie die door de gehele sector gedragen is.

Het Interreg Vlaanderen-Nederland project 'RAMBO' zoekt innovatieve oplossingen voor ammoniak- en methaanreductie. In oktober 2023 deden de projectpartners een oproep binnen hun netwerk. De ingezonden ideeën werden gescreend: ze moeten toepasbaar zijn in varkens- en/of pluimveestallen, brongericht (emissies vermijden daar waar ze ontstaan) en bij voorkeur bewezen dat het werkt in de praktijk. Het resultaat:

• 13 maatregelen en technieken voor de varkenssector
• 22 maatregelen en technieken voor de pluimveesector

Eerste selectiecriteria

Niet elk voorstel kunnen we in detail onderzoeken. Daarom zaten experts samen om een eerste selectie te maken. Enkel maatregelen en technieken die voldeden aan onderstaande criteria werden weerhouden:

• Via bronaanpak emissies voorkomen (geen end-of-pipe maatregel);
• Reductie op stalniveau (niet op bedrijfsniveau);
• Inpasbaar op de testbedrijven van projectpartners Proefbedrijf Pluimveehouderij, ILVO en De Hoeve Innovatie;
• Wetenschappelijk aangetoond.

Tweede selectie op basis van feedback uit de sector

De onderzochte oplossingen moeten haalbaar zijn, daarom betrekken we zoveel mogelijk veehouders en stakeholders uit de grensregio. Tijdens de kick-off van het project op 6 november 2023 organiseerden we workshops om de weerhouden maatregelen en technieken af te toetsen met de klankbordgroep van project RAMBO. De tweede selectie gebeurde op basis van hun feedback bij zes stellingen:

• Welke maatregelen zijn makkelijk in te passen in je management?
• Welke maatregelen lijken het meest effectief?
• Welke maatregelen zijn economisch haalbaar?
• Welke maatregelen zijn makkelijk te borgen?
• Zijn er bijkomende voordelen bij sommige maatregelen?
• Zijn er nadelen verbonden aan specifieke maatregelen die nu nog niet aan bod kwamen?

De maatregelen werden in kleine groepen beoordeeld op de effectiviteit, voor- en nadelen, economische haalbaarheid, inpasbaarheid en borging van resultaten. De algemene conclusie was dat men vooral op vlak van voeding en mest- of strooiselmanagement kansen ziet om ammoniakemissies te gaan reduceren. 

Gekozen maatregelen en technieken voor verder onderzoek

Zowel de klankbordgroep varkenshouderij als pluimveehouderij kwam tot een selectie van maatregelen met potentieel.

Varkenshouderij

• Voederaanpassing (verlaging elektrolytenbalans)
• Zeolieten in voeder (waarschijnlijk clinoptiloliet)
• Luchtfilter in de stal (stallucht wassen in de afdeling voor het verlaten van de stal)
• Mestputadditief – onder voorbehoud
• Dagontmesting
• Vrijloopkraamhok (pilootopstelling)

Pluimveehouderij

• Legkippen
  • Vergelijking huisvestingssysteem (verrijkte kooi – Code2+ - volière)
  • Vergelijking rassen (Dekalb White – ISA Brown)
  • Frequentie strooisel verwijderen (volières)
  • Frequentie mest afdraaien (kooien)
  • Kleimineralen (voer en/of strooisel)
• Vleeskuikens
  • Strooisel Strovan
  • Strooisel vlaspellets
  • Strooisel met additief kleimineralen
  • Voeding met toevoeging van kleimineralen
  • Optimalisatie voedersamenstelling

In een volgend artikel lees je meer uitleg over de werking van deze maatregelen en technieken.

Hoe gaan we verder?

In de eerstvolgende maanden maken we afspraken met leveranciers en aanbieders van technieken om ons verder te verdiepen in de werking van de te testen maatregelen. We stellen ook protocollen en meetplannen op en maken meetopstellingen operationeel om de ammoniakemissie te kunnen meten.

Vanaf mei starten de eerste proeven in de stallen. Gedurende twee jaar gaan we onderzoek doen naar ammoniakreductie middels voer, huisvesting, stalklimaat en management. Ook de neveneffecten zoals methaan, diergezondheid en dierenwelzijn worden bekeken. Zo beoogt het project een integrale benadering.

Meer info

Vragen over het RAMBO-project of ammoniakreductie in varkens- en pluimveehouderij in het algemeen?

• Contacteer één van de projectpartners.
• Of contacteer Eva Brusselman (ILVO).

 

^* Eind 2023 werd het Interreg Vlaanderen-Nederland project ‘RAMBO’ gelanceerd, een samenwerking tussen Inagro, ILVO, Proefbedrijf Pluimveehouderij, Boerenbond, ZLTO, De Hoeve Innovatie en Poortershaven. De projectpartners willen geavanceerde maatregelen en technieken ontwikkelen die veehouders in staat stellen om hun ammoniakuitstoot aanzienlijk te verminderen, om op die manier de luchtkwaliteit te verbeteren en de milieu-impact te reduceren.